Korzystasz ze starszej wersji przeglądarki Internet Explorer. Aby zapewnić optymalnie działanie, zaktualizuj przeglądarkę
Wirtualny skalpel: precyzyjne leczenie nowotworów i przerzutów za pomocą robotów
Wraz z wprowadzeniem radioterapii rzadziej stosuje się metalowe skalpele w leczeniu nowotworów. Teraz jednak skalpel przeżywa renesans – dzięki systemowi CyberKnife® firmy Accuray: wspieranemu przez robota systemowi precyzyjnej radioterapii. Nie jest to jednak zwykły skalpel.
Roboty KUKA do zastosowań medycznych czynią CyberKnife® skutecznym narzędziem w leczeniu nowotworów
Wirtualny skalpel, znany bardziej jako CyberKnife®, stanowi alternatywę konwencjonalnej radioterapii. „Dzięki temu systemowi przenosimy radiochirurgię, czyli leczenie promieniami, na najwyższy poziom precyzji. Dzięki zintegrowaniu obrazowego systemu prowadzenia z robotyką osiągamy dokładność napromieniowania poniżej jednego milimetra”, wyjaśnia prof. dr. Alexander Muacevic, radiochirurg und neurochirurg w Ośrodku CyberKnife w Monachium.
Pierwsze koncepcje urządzenia powstały już w 1987 r. w Uniwersytecie Stanforda w USA. Pierwszy komercyjny system utworzono tam już w 2001 r. i już wtedy zastosowanie znalazł zintegrowany robot KUKA. Wtedy większość producentów robotów obawiała się wykorzystania ich systemów na pacjentach. Inaczej było w przypadku lidera rynku z Augsburga, którego w oczach firmy Accuray, producenta systemu CyberKnife®, wyróżniało także zapewnianie solidnego wsparcia technicznego.
Rośnie liczba pacjentów leczonych wspieranym przez robota systemem precyzyjnego napromieniania CyberKnife®
W 2005 r. otworzono Ośrodek CyberKnife w Monachium we współpracy z kliniką Großhadern. Z pierwszego Ośrodka CyberKnife powstało w Niemczech dziewięć kolejnych. Na całym świecie jest ich 350. W Monachium używana jest już trzecia generacja wirtualnego skalpela. „Tymczasem możemy wykonywać kierowane przez robota i obrazowo precyzyjne napromieniania na nowotworach w całym ciele – od mózgu przez kręgosłup i różne organy, takie jak płuca, wątroba lub nerki, po prostatę”, podkreśla prof. Alexander Muacevic
Punktowe napromienianie za pomocą kamer i prowadzonego przez robota stołu zabiegowego
Oprócz komponentów robota z systemem zintegrowanych jest kilka kamer rentgenowskich i jedna kamera na podczerwień, które są niezbędne do śledzenia zabiegów na mózgu i kręgosłupie i do monitorowania ruchów organów. W ten sposób można obliczyć model oddychania i dzięki temu napromieniać punktowo, bez uszkadzania otaczających tkanek. Oprócz tego zintegrowany system RoboCouch – prowadzony przez robota stół zabiegowy, również bazujący na robocie firmy KUKA – pozwala w inteligentny sposób ułożyć pacjenta w zaplanowanej pozycji zabiegowej z sterowni bez konieczności ręcznego ustawiania. Skraca to czas leczenia i gwarantuje wyższą precyzję w radiochirurgii.
Dzięki rozpoznawaniu naturalnych ruchów oddechowych można punktowo napromieniać nowotwory płuc.
Pomyślna współpraca dzięki kompetencji rozwojowej i niezawodności
Accuray szczególnie chwali zespół rozwojowy długoletniego partnera, który znacząco przyczynił się do stworzenia nowych generacji. Prof. Alexander Muacevic chwali technologię KUKA: „Zawsze mam poczucie, że robot w systemie CyberKnife® jest trochę za mało wykorzystywany, że z całą swoją precyzją potrafi on o wiele więcej – przede wszystkim pod względem szybkości”. W opinii utwierdza go fakt, że w monachijskim ośrodku jeszcze nigdy nie było problemów z CyberKnife®. „System przez lata dowiódł swojej stabilności i nie jest w ogóle podatny na problemy techniczne. W ostatnich 15 latach nie mieliśmy ani jednej awarii. To naprawdę doskonały wynik”, mówi radiochirurg.
Szybkie i precyzyjne leczenie nowotworów i przerzutów za pomocą robotów
Przed zabiegiem lekarz obrysowuje nowotwór na podstawie danych obrazowych uzyskanych za pomocą tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego i podaje fizykowi medycznemu dawkę promieniowania. Za pomocą tych informacji układa potem plan zabiegu, który jest przesyłany do oprogramowania. Następnie rozpoczyna się zabieg, który przebiega w pełni automatycznie. „I to z precyzją, której nie osiągnie żaden chirurg. Uzyskanie ręcznie precyzji rzędu 0,5 milimetra jest w zasadzie niemożliwe”, wyjaśnia prof. Alexander Muacevic.
Mniejsze obciążenie pacjentów dzięki robotom do zastosowań medycznych
Właśnie ta precyzja napromieniania jest istotną zaletą robota w systemie CyberKnife®, dzięki której można leczyć na przykład łagodne nowotwory mózgu, tzw. nerwiaki nerwu słuchowego lub oponiaki. Nowotwory te w przeciwnym razie byłyby usuwane podczas sześciogodzinnej operacji, a następnie konieczne byłyby tygodniowy pobyt w szpitalu i ośmiotygodniowa rehabilitacja. Za pomocą CyberKnife® można radykalnie ograniczyć zabieg:
Za pomocą wirtualnego skalpela możemy leczyć małe i średnie nowotwory z bardzo dużym powodzeniem i tym samym uniknąć operacji. Dzięki temu pacjent może już następnego dnia wracać do pracy.
Wyjątkowe możliwości w radioterapii
Na rynku nie ma niczego porównywalnego, ponieważ robot w systemie CyberKnife® zapewnia elastyczność, której normalne urządzenie do radioterapii po prostu nie jest w stanie uzyskać. W Ośrodku CyberKnife to technika jest dopasowywania do pacjenta, a nie odwrotnie. CyberKnife® ma ponad 1 600 różnych opcji napromieniania za pomocą dynamicznych komponentów. „W normalnym aparacie do radioterapii, który jest zamocowany na stałe i można go obracać tylko w jednej lub dwóch osiach, jest to nieosiągalne”, podkreśla prof. Muacevic.
To jeszcze nie koniec rozwoju CyberKnife®
Obecnie medycy w Monachium próbują zastosować system w leczeniu zaburzeń rytmu serca. Ponadto prof. Alexander Muacevic dostrzega potencjał w zwalczaniu chorób drżeniowych. Już od zeszłego roku system CyberKnife® jest stosowany w leczeniu raka prostaty. „Oferując alternatywę dla pełnej operacji, możemy drastycznie skrócić czas leczenia z ośmiu do jednego tygodnia – i osiągamy naukowo udokumentowane, co najmniej porównywalnie, jak nie lepsze wyniki”, mówi prof. dr. Alexander Muacevic.